TruyenThong.Tv
Gương người xưa: Người vợ làm trái lễ nhưng vẫn được khen là nhân đức
Người vợ nhìn thấy chồng tham lam của cải mà biết rằng họa đang đến gần, nàng quyết định làm trái lễ để duy trì cốt nhục gia đình.
Bên cạnh giai thoại về sự minh triết của các nam tử hán đại trượng phu, người Trung Hoa cổ đại cũng tuyên dương tri thức của những người phụ nữ trong bộ “hiền minh truyện”: nơi ghi danh những người phụ nữ vì ngay thẳng, liêm chính, hành động có chừng mực, hiểu rõ đạo lý, cư xử theo phép tắc nên trọn đời không gặp tai họa.
Dưới đây là câu chuyện đặc biệt về người vợ của Đào Đáp Tử, nàng bỏ đạo thờ chồng lánh về quê ngoại. Xét theo tam cương, ngũ thường thì rõ ràng nàng ấy trái đạo. Tuy nhiên, nếu nhìn phẩm hạnh của người chồng và hoàn cảnh gia đình, về lâu dài, lối hành xử kỳ lạ của nàng có thể bảo toàn được tính mạng và dòng dõi gia tộc. Người ta chẳng những không xem thường mà còn viết truyện, làm thơ lưu truyền, ca tụng người phụ nữ liêm chính, thà chịu cảnh chia ly cũng nhất quyết bảo vệ đạo nghĩa này.
Gia cảnh giàu có, vợ của Đào Đáp Tử vẫn than khóc bỏ đi
Đào Đáp Tử là quan lớn cai quản nước Đào, chỉ sau ba năm, gia cảnh đã trở nên giàu có hơn rất nhiều; nhưng thanh danh lại không lấy gì làm vẻ vang. Vợ của ông nhiều lần khuyên can chồng rằng nên hành thiện tích đức, ông đều không nghe.
Ở nước Đào được năm năm, Đào Đáp Tử nghỉ phép về thăm gia quyến. Ông trở về mang theo tùy tùng ngựa xe có đến hàng trăm cỗ. Người trong gia tộc đều hoan hỷ, chúc mừng; riêng vợ của ông thì ôm con mà khóc. Mẹ chồng nàng thấy vậy vô cùng tức giận trách:“Sao con lại không thức thời như vậy?”.
Vợ Đào Đáp Tử nước mắt đầm đìa, thưa:
“Năng lực của chồng con không nhiều mà lại giữ chức quan lớn, như vậy sẽ gây tai họa. Không có công lao gì mà gia tộc hưng vượng, khác nào là tích lũy tai ương? Ngày xưa lệnh doãn (tức Hoàng hậu) nước Sở là Tử Văn trị quốc, nhà nghèo mà nước giàu, Quốc Vương kính trọng, bách tính yêu mến, cho nên để lại phúc cho con cháu, danh tiếng của ông truyền lại đời sau.
Hiện nay, chồng của con lại không như vậy, ham muốn phú quý, mưu cầu quan chức, bất chấp sau này có gây ra tai họa hay không. Con nghe nói núi Nam Sơn có con báo đen, khi trời mưa mù thì bảy ngày không ăn. Tại sao phải như vậy? Trong mưa mù làm mượt bộ lông để nó càng đẹp hơn, cho nên có thể ẩn nấp mà tránh xa tai họa. Chó, lợn không chọn thức ăn, chỉ nghĩ cách vỗ béo bản thân, đây chẳng qua là ngồi đợi chết mà thôi.
Chồng con cai trị nước Đào, nhà thì ngày một giàu, nhưng đất nước vẫn rất nghèo, Quốc Vương không tôn trọng, trăm họ không yêu mến, điềm báo bại vong ở ngay trước mắt. Bây giờ, con cầu xin mẹ cho con cùng với con nhỏ đi khỏi nhà”.
Mẹ chồng nghe xong đuổi vợ của Đào Đáp Tử ra khỏi nhà. Nàng than khóc một hồi rồi ôm con trở về quê ngoại.
Người vợ hiền đức đã lường trước hậu họa
Một năm sau, gia tộc Đào Đáp Tử quả nhiên bị quy tội giặc cướp, tru di cả gia tộc. Chỉ còn mẹ của Đáp Tử do đã già nên được miễn tội chết. Lúc này, vợ của Đào Đáp Tử liền đem con trở về nhà chồng, phụng dưỡng mẹ già cho đến khi bà hưởng hết dương thọ.
Bậc quân tử đương thời hết lời ca ngợi, vợ của Đào Đáp Tử trọng nghĩa khinh tài. Tuy làm trái lễ, dám thỉnh cầu đi khỏi nhà chồng; nhưng chỉ làm như vậy, vợ của Đào Đáp Tử mới có thể giữ được mạng sống, chu toàn lễ nghĩa với mẹ chồng, duy trì được cốt nhục Đào gia. Có thể nói nàng vừa là người có đạo nghĩa lại có học thức và nhìn xa trông rộng.
Trong Kinh Thi có câu: “Đại phu quân tử/ Vô ngã hữu vưu/ Bách nhĩ sở tư/ Bất như ngã sở chi” (đại ý là bậc quân tử sẽ không cho là ta có lỗi. Trăm phương kế của các ngươi lo nghĩ chỉ vì bản thân mình, cũng không bằng ta tận tâm mà làm). Vợ của Đào Đáp Tử khuyên can chồng không được buộc lòng phải mang tiếng vô lễ. Nhưng cái kết sau cùng không ai không bội phục.
Theo Hiền minh truyện
